توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد توسعه پایدار

روستانشینی شکل ویژه‌ای از استقرار و معیشت انسان و جلوه بارزی از حیات اقتصادی و اجتماعی است که با نظامی کم و بیش پایدار در طی قرون متمادی دوام یافته است. نقش و جایگاه روستاها در فرایندهای توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در مقیاس محلی، منطقه‌ای ملی و بین المللی و پیامدهای توسعه نیافتگی مناطق روستایی چون فقر، نابرابری فزاینده، رشدسریع جمعیت، بیکاری و غیره موجب توجه جدی به توسعه روستایی و تقدم آن بر توسعه شهری گردیده است. در سالهای اخیر توجه به برنامه‌ریزی کالبدی سکونتگاه‌های روستایی به‌منظور یافتن مطلوب ترین وضعیت سازگاری بین فضا و جامعه، در دستور کار سازمانها و نهادهای توسعه روستایی قرار گرفته است. بر این اساس تمامی فعالیت‌های منسجم و منظمی که به‌منظور ساماندهی و بهسازی محیط کالبدی سکونتگاه‌های روستایی انجام گرفته، مورد توجه برنامه ریزان واقع شده است. آن‌ها می کوشند تا بستر مناسبی برای توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی فراهم آورند و می‌کوشند تا رویکردی مناسب برای توسعه مناطق روستایی، شناسایی فرصتها، چالشها، نقاط قوت و ضعف و امکانات توسعه همه جانبه و پایدار کالبدی در عرصه‌های روستایی و نیز رویکردهای و سیاستهای توسعه روستایی با تأکید بر توسعه کالبدی در برنامه‌های خود قرار دهند. این مقاله یک پژوهش کاربردی است. روش مطالعه به‌صورت توصیفی- تحلیلی است که گردآوری اطلاعات مورد نیاز به شیوه اسنادی انجام شده است. نتیجه به‌دست آمده از تحقیق بیانگر این است که با توجه به مشکلات ساختاری- کارکردی مناطق روستایی، همچنان توسعه سکونتگاه‌های روستایی در بخشهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی بدون در نظر گرفتن رویکردهای توسعه پایدار بوده چرا که سکونتگاه‌های روستایی با شدت و ضعف متفاوت با چالشهایی نظیر فقر، نابرابری درآمدی، مهاجرتهای روستایی و تخلیه روستاها ، غفلت از مدیریت کالبدی و فضایی و آسیب پذیری بالای سکونتگاه‌های روستایی روبه‌رو هستند و می‌توان دریافت که ارتباط بین رویکردهای پایدار و توسعه کالبدی بسیار کم رنگ است.